|
مینا کاری
مینا کاری
مينا کاري هنر درخشان آتش و خاک است، با رنگهاي پخته و درخشان که سابقه آن به 1500سال پيش از ميلاد ميرسد. آقاي علينقي وزيري در کتاب تاريخ عمومي هنرهاي مصور قبل از تاريخ تا اسلام مينويسد:از جمله هنرهاي دستي ايرانيان در گذشته هاي دور تزئين و کنده کاري روي فلزات است.ظروف فلزي بدست آمده از فلزات گوناگون ساخته شده که مهمترين آنها عبارتست از: طلا،نقره، مس، برنز، برنج، آهن، فولاد، سرب، آلومينيوم و کرم. اين فلزات براي زينت آلات و ظروف گوناگون بکار ميرفته زيرا که امکان ساختن ابزار لازم در يک ورق فلز چندان مشکل و ناممکن نبوده از جمله موارد فلز کاري ميتوان از ترصيع يعني به جا نشاندن قط‌عات کوچک فلزهاي مختلف روي سط‌ح فلزي از نوع جنس ديگر و ايجاد تناسب‌‌ميان قط‌عات با در نظ‌ر گرفتن رنگ و اشکال هندسي آنها و ايجاد شکل يا نقش وسيله آنها و‌مينا کاري نام برد. بررسي هايي که در مورد مينا سازي شده نشان ميدهد ميناهايي که بنام‌بيزانس مشهور است از مينا سازي ايراني اقتباس شده است. قديميترين نمونه‌هاي مينا کاري موجود مويد اين ادعاست که مينا کاري نيز مانند بسياري از‌هنرهاي ديگر براي اولين بار در ايران پيدا شده و از ايران به ساير کشورها راه يافته است. در دوران مغول سبک جديدي در فلز سازي و مينا کاري ايران بوجود آمد. اشکال و تصاويري‌که قيافه و لباس اعضاي دربار ايران را داشتند، جاي اشکال و تصاوير عربي دوره قبل را‌گرفتند و بويژه ترصيع فلز در عصر تيموري به منتهي درجه شرقي خود رسيد. در زمان صفويه زمينه ي هنر مينا کاري و فلز کاري تغيير يافت ظروف نقره در اين دوره‌‌نقوش ميناتور از قبيل مجالس بزم در دربار و يا مجالس شکار، يا اسب سواري مزين گشت و هنر مينا سازي از نقشهاي اسليمي و گل تغذيه کرد و رنگ قرمز مورد مصرف بيشتري‌داشت و شهر اصفهان يکي از مراکز عمده مينا کاري بحساب مي‌آمد که هنوز هم تنها مرکز‌اين هنر محسوب ميشود.
نحوه توليد
هنر مينا کاري را ميتوان يکي از اختراعات خلاقه بشر دانست زيرا اين هنر شامل فعل و‌انفعالهاي پيچيده ايست که بهم ربط داده ميشوند از يک سو عوامل ساده‌اي از قبيل‌سيليکوم و مينيوم و پتاسيم و از سوي ديگر سبک قيمتي که ترکيب آنها مينا را بوجود‌ميآورد. از اين رو اين يک هنر آزمايشگاهي است و در حقيقت ماده ايست که از ترکيب اکسيدهاي‌فلزات که براثر حرارت رنگهاي مورد نظ‌ر را بدست ميدهد در اختلاط با تعدادي نمک ثابت‌‌بدست مي‌آيد و رنگها با درجه حرارت و طول زمان حرارت ارتباط زياد پيدا ميکنند. بنابراين براي دسترسي به اين پديده هنري زيبا بايد آتش و حرارت بدقت مراقبت و مهار‌شود. مينا که طبعا شفاف است شفافيت بيشتر خود را از اکسيد قلع بدست مي‌آورد و‌ترکيبات آن از زمانهاي قديم تا به امروز ثابت و بدون تغيير مانده است. روي اشيا طلايي و نقره اي هم ميتوان مينا کاري کرد ولي اساسا مينا کاري بر روي مس انجام‌ميشود. تا فراهم آمدن مينا چند مرحله بايد طي شود باين ترتيب که ابتدا آن چيزي را که‌‌مي خواهند مينا کاري کنند به هر شکل و هر اندازه بايد به وسيله مسگر متخصص به شکل لازم‌‌در آيد و پس از آن که ساخته شد استاد مينا کار به آن لعاب سفيد رنگ ميدهد. معمولا سه الي چهار بار لعاب داده ميشود و در هر بار شيئي به کوره ميرود و حدود 700 درجه حرارت‌‌مي بيند تا رنگ لعاب ثابت شود بعد روي آن به رنگهاي گوناگون نقاشي مي شود سپس شيئي‌باز به کوره مي رود و حدود 400 تا 500 درجه حرارت مي بيند تا رنگها بصورت مط‌لوب در آيد‌در گذشته که مينا کاري رواج اندک داشته رنگهايي که بکار ميرفته مانند رنگهايي که در‌صنعت قلمکار بکار برده ميشود گياهي يا معدني بوده است |
Copyrights © 2008 - 2020 - Iranian Handicraft. All Rights Reserved V2.0 
